幽通赋

  系高顼之玄胄兮,氏中叶之炳灵。飖颽风而蝉蜕兮,雄朔野以扬声。皇十纪而鸿渐兮,有羽仪于上京。巨滔天而泯夏兮,考遘愍以行谣。终保己而贻则兮,里上仁之所庐。懿前烈之纯淑兮,穷与达其必济。咨孤蒙之眇眇兮,将圮绝而罔阶。岂余身之足殉兮,违世业之可怀。靖潜处以永思兮,经日月而弥远。匪党人之敢拾兮,庶斯言之不玷。

  魂茕茕与神交兮,精诚发于宵寐。梦登山而迥眺兮,觌幽人之仿彿。揽葛藟而授余兮,眷峻谷曰勿坠。吻昕寤而仰思兮,心蒙蒙犹未察。黄神邈而靡质兮,仪遗谶以臆对。曰乘高而胪神兮,道遐通而不迷。葛绵绵于樛木兮,咏南风以为绥。盖惴惴之临深兮,乃二雅之所祗。既讯尔以吉象兮,又申之以炯戒。盍孟晋以迨群兮,辰倏忽其不再。

  承灵训其虚徐兮,鎶盘桓而且俟。惟天地之无穷兮,鲜生民之晦在。纷屯邅与蹇连兮,何艰多而智寡。上圣迕而后拔兮,虽群黎之所御。昔卫叔之御昆兮,昆为寇而丧予。管弯弧欲毙仇兮,仇作后而成己。变化故而相诡兮,孰云预其终始!雍造怨而先赏兮,丁繇惠而被戮。栗取吊于逌吉兮,王膺庆于所戚。叛回穴其若兹兮,北叟颇识其倚伏。单治里而外凋兮,张修襮而内逼。聿中和为庶几兮,颜与冉又不得。溺招路以从己兮,谓孔氏犹未可。安慆慆而不萉兮,卒陨身乎世祸。游圣门而靡救兮,虽覆醢其何补?固行行其必凶兮,免盗乱为赖道。形气发于根柢兮,柯叶汇而零茂。恐魍魉之责景兮,羌未得其云已。

  黎淳耀于高辛兮,芈强大于南汜。嬴取威于伯仪兮,姜本支乎三趾。既仁得其信然兮,仰天路而同轨。东邻虐而歼仁兮,王合位乎三五。戎女烈而丧孝兮,伯徂归于龙虎。发还师以成命兮,重醉行而自耦。震鳞漦于夏庭兮,匝三正而灭姬。巽羽化于宣宫兮,弥五辟而成灾。道修长而世短兮,夐冥默而不周。胥仍物而鬼诹兮,乃穷宙而达幽。妫巢姜于孺筮兮,旦筭祀于契龟。宣曹兴败于下梦兮,鲁卫名谥于铭谣。妣聆呱而劾石兮,许相理而鞫条。道混成而自然兮,术同原而分流。神先心以定命兮,命随行以消息。斡流迁其不济兮,故遭罹而嬴缩。三栾同于一体兮,虽移易而不忒。洞参差其纷错兮,斯众兆之所惑。周贾荡而贡愤兮,齐死生与祸福。抗爽言以矫情兮,信畏牺而忌鵩。

  所贵圣人至论兮,顺天性而断谊。物有欲而不居兮,亦有恶而不避。守孔约而不贰兮,乃輶德而无累。三仁殊于一致兮,夷惠舛而齐声。木偃息以蕃魏兮,申重茧以存荆。纪焚躬以卫上兮,皓颐志而弗倾。侯草木之区别兮,苟能实其必荣。要没世而不朽兮,乃先民之所程。观天网之纮覆兮,实棐谌而相训。谟先圣之大猷兮,亦邻德而助信。虞韶美而仪凤兮,孔忘味于千载。素文信而厎麟兮,汉宾祚于异代。精通灵而感物兮,神动气而入微。养流睇而猿号兮,李虎发而石开。非精诚其焉通兮,苟无实其孰信?操末技犹必然兮,矧耽躬于道真。登孔昊而上下兮,纬群龙之所经。朝贞观而夕化兮,犹諠己而遗形。若胤彭而偕老兮,诉来哲而通情。

  乱曰:天造草昧,立性命兮。复心弘道,惟圣贤兮。浑元运物,流不处兮。保身遗名,民之表兮。舍生取谊,以道用兮。忧伤夭物,忝莫痛兮。皓尔太素,曷渝色兮。尚越其几,沦神域兮。

注释

  《幽通赋》作于班固家乡安陵,是班固抒发个人思想、情怀的作品。班固很看重这篇性情之作。他将这篇《幽通赋》收入《汉书·叙传》,成为班氏家族史的重要内容。

注音版

yōu tōng fù幽通赋liǎng hàn两汉bān gù班固
   xì gāo xū zhī xuán zhòu xī.  系高顼之玄胄兮。shì zhōng yè zhī bǐng líng.氏中叶之炳灵。yáo kǎi fēng ér chán tuì xī.飖颽风而蝉蜕兮。xióng shuò yě yǐ yáng shēng.雄朔野以扬声。huáng shí jì ér hóng jiàn xī.皇十纪而鸿渐兮。yǒu yǔ yí yú shàng jīng.有羽仪于上京。jù tāo tiān ér mǐn xià xī.巨滔天而泯夏兮。kǎo gòu mǐn yǐ xíng yáo.考遘愍以行谣。zhōng bǎo jǐ ér yí zé xī.终保己而贻则兮。lǐ shàng rén zhī suǒ lú.里上仁之所庐。yì qián liè zhī chún shū xī.懿前烈之纯淑兮。qióng yǔ dá qí bì jì.穷与达其必济。zī gū méng zhī miǎo miǎo xī.咨孤蒙之眇眇兮。jiāng pǐ jué ér wǎng jiē.将圮绝而罔阶。qǐ yú shēn zhī zú xùn xī.岂余身之足殉兮。wéi shì yè zhī kě huái.违世业之可怀。jìng qián chù yǐ yǒng sī xī.靖潜处以永思兮。jīng rì yuè ér mí yuǎn.经日月而弥远。fěi dǎng rén zhī gǎn shí xī.匪党人之敢拾兮。shù sī yán zhī bù diàn.庶斯言之不玷。13    hún qióng qióng yǔ shén jiāo xī.  魂茕茕与神交兮。jīng chéng fā yú xiāo mèi.精诚发于宵寐。mèng dēng shān ér jiǒng tiào xī.梦登山而迥眺兮。dí yōu rén zhī fǎng fú.觌幽人之仿彿。lǎn gé lěi ér shòu yú xī.揽葛藟而授余兮。juàn jùn gǔ yuē wù zhuì.眷峻谷曰勿坠。wěn xīn wù ér yǎng sī xī.吻昕寤而仰思兮。xīn méng méng yóu wèi chá.心蒙蒙犹未察。huáng shén miǎo ér mí zhì xī.黄神邈而靡质兮。yí yí chèn yǐ yì duì.仪遗谶以臆对。yuē chéng gāo ér lú shén xī.曰乘高而胪神兮。dào xiá tōng ér bù mí.道遐通而不迷。gé mián mián yú jiū mù xī.葛绵绵于樛木兮。yǒng nán fēng yǐ wéi suí.咏南风以为绥。gài zhuì zhuì zhī lín shēn xī.盖惴惴之临深兮。nǎi èr yǎ zhī suǒ zhī.乃二雅之所祗。jì xùn ěr yǐ jí xiàng xī.既讯尔以吉象兮。yòu shēn zhī yǐ jiǒng jiè.又申之以炯戒。hé mèng jìn yǐ dài qún xī.盍孟晋以迨群兮。chén shū hū qí bù zài.辰倏忽其不再。13    chéng líng xùn qí xū xú xī.  承灵训其虚徐兮。gē pán huán ér qiě qí.鎶盘桓而且俟。wéi tiān dì zhī wú qióng xī.惟天地之无穷兮。xiān shēng mín zhī huì zài.鲜生民之晦在。fēn zhūn zhān yǔ jiǎn lián xī.纷屯邅与蹇连兮。hé jiān duō ér zhì guǎ.何艰多而智寡。shàng shèng wù ér hòu bá xī.上圣迕而后拔兮。suī qún lí zhī suǒ yù.虽群黎之所御。xī wèi shū zhī yù kūn xī.昔卫叔之御昆兮。kūn wèi kòu ér sàng yǔ.昆为寇而丧予。guǎn wān hú yù bì chóu xī.管弯弧欲毙仇兮。chóu zuò hòu ér chéng jǐ.仇作后而成己。biàn huà gù ér xiāng guǐ xī.变化故而相诡兮。shú yún yù qí zhōng shǐ!孰云预其终始!yōng zào yuàn ér xiān shǎng xī.雍造怨而先赏兮。dīng yáo huì ér bèi lù.丁繇惠而被戮。lì qǔ diào yú yōu jí xī.栗取吊于逌吉兮。wáng yīng qìng yú suǒ qī.王膺庆于所戚。pàn huí xué qí ruò zī xī.叛回穴其若兹兮。běi sǒu pō shí qí yǐ fú.北叟颇识其倚伏。dān zhì lǐ ér wài diāo xī.单治里而外凋兮。zhāng xiū bó ér nèi bī.张修襮而内逼。yù zhōng hé wèi shù jī xī.聿中和为庶几兮。yán yǔ rǎn yòu bù dé.颜与冉又不得。nì zhāo lù yǐ cóng jǐ xī.溺招路以从己兮。wèi kǒng shì yóu wèi kě.谓孔氏犹未可。ān tāo tāo ér bù fèi xī.安慆慆而不萉兮。zú yǔn shēn hū shì huò.卒陨身乎世祸。yóu shèng mén ér mí jiù xī.游圣门而靡救兮。suī fù hǎi qí hé bǔ?虽覆醢其何补?gù xíng xíng qí bì xiōng xī.固行行其必凶兮。miǎn dào luàn wèi lài dào.免盗乱为赖道。xíng qì fā yú gēn dǐ xī.形气发于根柢兮。kē yè huì ér líng mào.柯叶汇而零茂。kǒng wǎng liǎng zhī zé jǐng xī.恐魍魉之责景兮。qiāng wèi dé qí yún yǐ.羌未得其云已。13    lí chún yào yú gāo xīn xī.  黎淳耀于高辛兮。mǐ qiáng dà yú nán sì.芈强大于南汜。yíng qǔ wēi yú bó yí xī.嬴取威于伯仪兮。jiāng běn zhī hū sān zhǐ.姜本支乎三趾。jì rén dé qí xìn rán xī.既仁得其信然兮。yǎng tiān lù ér tóng guǐ.仰天路而同轨。dōng lín nüè ér jiān rén xī.东邻虐而歼仁兮。wáng hé wèi hū sān wǔ.王合位乎三五。róng nǚ liè ér sàng xiào xī.戎女烈而丧孝兮。bó cú guī yú lóng hǔ.伯徂归于龙虎。fā huán shī yǐ chéng mìng xī.发还师以成命兮。zhòng zuì xíng ér zì ǒu.重醉行而自耦。zhèn lín chí yú xià tíng xī.震鳞漦于夏庭兮。zā sān zhèng ér miè jī.匝三正而灭姬。xùn yǔ huà yú xuān gōng xī.巽羽化于宣宫兮。mí wǔ pì ér chéng zāi.弥五辟而成灾。dào xiū cháng ér shì duǎn xī.道修长而世短兮。xiòng míng mò ér bù zhōu.夐冥默而不周。xū réng wù ér guǐ zōu xī.胥仍物而鬼诹兮。nǎi qióng zhòu ér dá yōu.乃穷宙而达幽。guī cháo jiāng yú rú shì xī.妫巢姜于孺筮兮。dàn suàn sì yú qì guī.旦筭祀于契龟。xuān cáo xìng bài yú xià mèng xī.宣曹兴败于下梦兮。lǔ wèi míng shì yú míng yáo.鲁卫名谥于铭谣。bǐ líng gū ér hé shí xī.妣聆呱而劾石兮。xǔ xiāng lǐ ér jū tiáo.许相理而鞫条。dào hùn chéng ér zì rán xī.道混成而自然兮。shù tóng yuán ér fēn liú.术同原而分流。shén xiān xīn yǐ dìng mìng xī.神先心以定命兮。mìng suí háng yǐ xiāo xī.命随行以消息。wò liú qiān qí bù jì xī.斡流迁其不济兮。gù zāo lí ér yíng suō.故遭罹而嬴缩。sān luán tóng yú yī tǐ xī.三栾同于一体兮。suī yí yì ér bù tè.虽移易而不忒。dòng cēn cī qí fēn cuò xī.洞参差其纷错兮。sī zhòng zhào zhī suǒ huò.斯众兆之所惑。zhōu jiǎ dàng ér gòng fèn xī.周贾荡而贡愤兮。qí sǐ shēng yǔ huò fú.齐死生与祸福。kàng shuǎng yán yǐ jiáo qíng xī.抗爽言以矫情兮。xìn wèi xī ér jì fú.信畏牺而忌鵩。13    suǒ guì shèng rén zhì lùn xī.  所贵圣人至论兮。shùn tiān xìng ér duàn yì.顺天性而断谊。wù yǒu yù ér bù jū xī.物有欲而不居兮。yì yǒu è ér bù bì.亦有恶而不避。shǒu kǒng yuē ér bù èr xī.守孔约而不贰兮。nǎi yóu dé ér wú lèi.乃輶德而无累。sān rén shū yú yī zhì xī.三仁殊于一致兮。yí huì chuǎn ér qí shēng.夷惠舛而齐声。mù yǎn xī yǐ fān wèi xī.木偃息以蕃魏兮。shēn chóng jiǎn yǐ cún jīng.申重茧以存荆。jì fén gōng yǐ wèi shàng xī.纪焚躬以卫上兮。hào yí zhì ér fú qīng.皓颐志而弗倾。hóu cǎo mù zhī qū bié xī.侯草木之区别兮。gǒu néng shí qí bì róng.苟能实其必荣。yào mò shì ér bù xiǔ xī.要没世而不朽兮。nǎi xiān mín zhī suǒ chéng.乃先民之所程。guān tiān wǎng zhī hóng fù xī.观天网之纮覆兮。shí fěi chén ér xiāng xùn.实棐谌而相训。mó xiān shèng zhī dà yóu xī.谟先圣之大猷兮。yì lín dé ér zhù xìn.亦邻德而助信。yú sháo měi ér yí fèng xī.虞韶美而仪凤兮。kǒng wàng wèi yú qiān zǎi.孔忘味于千载。sù wén xìn ér dǐ lín xī.素文信而厎麟兮。hàn bīn zuò yú yì dài.汉宾祚于异代。jīng tōng líng ér gǎn wù xī.精通灵而感物兮。shén dòng qì ér rù wēi.神动气而入微。yǎng liú dì ér yuán hào xī.养流睇而猿号兮。lǐ hǔ fā ér shí kāi.李虎发而石开。fēi jīng chéng qí yān tōng xī.非精诚其焉通兮。gǒu wú shí qí shú xìn?苟无实其孰信?cāo mò jì yóu bì rán xī.操末技犹必然兮。shěn dān gōng yú dào zhēn.矧耽躬于道真。dēng kǒng hào ér shàng xià xī.登孔昊而上下兮。wěi qún lóng zhī suǒ jīng.纬群龙之所经。cháo zhēn guān ér xī huà xī.朝贞观而夕化兮。yóu xuān jǐ ér yí xíng.犹諠己而遗形。ruò yìn péng ér xié lǎo xī.若胤彭而偕老兮。sù lái zhé ér tōng qíng.诉来哲而通情。13    luàn yuē: tiān zào cǎo mèi.  乱曰:天造草昧。lì xìng mìng xī.立性命兮。fù xīn hóng dào.复心弘道。wéi shèng xián xī.惟圣贤兮。hún yuán yùn wù.浑元运物。liú bù chǔ xī.流不处兮。bǎo shēn yí míng.保身遗名。mín zhī biǎo xī.民之表兮。shě shēng qǔ yì.舍生取谊。yǐ dào yòng xī.以道用兮。yōu shāng yāo wù.忧伤夭物。tiǎn mò tòng xī.忝莫痛兮。hào ěr tài sù.皓尔太素。hé yú sè xī.曷渝色兮。shàng yuè qí jǐ.尚越其几。lún shén yù xī.沦神域兮。

^回到顶部^